Musselweg 75

Op 12 juni 1858 verkoopt Hendricus Mattheüs Bakker zijn huis en erf met er bij gelegen bouw- en hooiland aan zijn schoonzoon Jan Hendriks Kamies. De koopsom is vastgesteld op ƒ600 (bron RHC GrA T2207-6121-79) . Jan Hendriks Kamies is de zoon van Hindrik Jans Kamies van Zandtangerweg 1b/c. Zoon Hinderikus wordt op 15 december 1886 in Harpel gepakt voor het smokkelen (clandestien vervoer) van 4,3 liter 75%-alcohol. Het is zijn eerste keer. Hij wordt veroordeeld tot 13 dagen gevangenisstraf (bron RHC GrA 882-386 rol 83) . Nog geen week later, op 21 december 1886 wordt Hinderikus opnieuw betrapt, nu in het “Jipsingboerenveld”. De hoeveelheid is nu 15 liter alcoholen (84%), verpakt in varkensblazen. Hij is niet alleen; zijn maat Jan Kleve heeft 17 liter alcohol van dezelfde sterkte bij zich. Blijkbaar zijn de rechtszaken langs elkaar heen gegaan, want ook nu is het volgens de rechter de eerste veroordeling. We zien het terug in de veroordeling: 45 dagen voor Hinderikus en 68 dagen voor Jan die al vaker is gesnapt (bron: RHC GrA 882-385 rol 517) . Dat de veroordeling nu 45 dagen is en de vorige keer “slechts” 13 dagen, zal het gevolg zijn van het verschil in de hoeveelheid alcohol. Op 19 november 1877 verkoopt Jan het geheel aan Berend Berends Meems junior, landbouwer te Valthermond voor ƒ3000,-. Behalve het huis gaat het om bouw- en hooiland; ontgonnen grond dus. Bij de koop is ook het beklemrecht van de percelen op Musselweg 70 en Musselweg 72 inbegrepen (bron RHC GrA 120-3-198) . De vrouw van Berend, Jantje Wolfs, komt te overlijden in 1880. Er wordt een lijst gemaakt van de bezittingen van Berend en Jantje, zodat het erfdeel van dochter Hindertje wordt vastgelegd. Het gaat te ver om alle bezittingen hier te noemen, we beperken ons tot het gedeelte dat aangeeft hoe groot de boerderij van Meems in die tijd was. Op de lijst staan zeven stuks “hoornvee”, een paard, vier schapen, vier varkens en veertien kippen. (bron RHC GrA T122-200-168) . Na het overlijden komt er op 23 april 1882 een dienstbode in huis: Freerkien Smit. Niet voor heel lang, want een dik half jaar later vertrekt ze weer om op 23 maart 1883 terug te keren. In 1889 trouwt Freerkje met Berend; ze wonen dan inmiddels al op Musselweg 43 . Het huis op Musselweg 71/73 zal verhuurd zijn geweest. De bevolkingsregisters moeten de namen van de huurder(s) nog prijsgeven. Berend komt te overlijden in 1902 en op 11 maart 1903 verkopen zijn kinderen de bezittingen bij opbod. De overburen, de broers Aike en Harm Kruize, kopen samen Musselweg 71/73 en ca. 6 ha landbouwgrond voor ƒ4360,-. In de verkoopakte lezen we dat het huis voor een jaarlijkse huur van ƒ85 is verhuurt tot aan 1 mei 1904. De huizen op Musselweg 43 en 71/73 waren niet het enige bezit dat wordt geveild; de familie Meems bezit landbouwgronden op de Horsten, in Mussel en in Ter Maarsch. De totale opbrengst is bijna ƒ11000 (bron RHC GrA 122-240-25) . Ook de gebroeders Kruize hebben nooit op het nieuw verworven adres gewoond. Ze woonden schuin aan de overkant, op Musselweg 78 en het zal hen louter om de landbouwgronden zijn gegaan. De familie Boerma moet de huurder zijn geweest, want zij wonen sinds 6 juni 1911 op deze plek. Op 3 september 1914 scheiden de broers hun bezittingen. Harm Jans Kruize krijgt o.a. de boerderij en grond op en rond Musselweg 71 op naam (bron RHC GrA T122-285-441) . Harm Jans woont dan al niet meer in Mussel maar in Ter Apel. Hij is dan zonder beroep en lijkt langzaam afscheid te nemen van het boerenleven. De boerderij wordt op 1 mei 1916 voor ƒ24.000 aan Machinus Boerma verkocht Er is dan sprake van ca.17 ha landbouwgrond. De vader en schoonvader van Machinus staan borg voor hem (bron: RHC GrA 122-292-188) . Toch heeft Machinus er na de koop niet lang meer gewoond. Op 15 augustus 1918 verkoopt hij zijn bezit aan Albert Middelkamp, landbouwer te Jipsingboermussel, voor ƒ33.000. De aanvaarding van de gebouwen is op 1 mei 1919 of eerder als Boerma zijn spullen er uit heeft gehaald (bron RHC GrA- 122-304-454) . Boerma neemt het wel erg letterlijk: een maand voor de overdracht is er niets meer van de boerderij over: het is tot de grond toe afgebrand. Geen idee hoe ze dit financieel hebben opgelost. Er komt een nieuwe boerderij, maar niet meer op de oude plek, maar iets noordelijker, vlak aan de Musselweg gelegen. De aankoop van Musselweg 71 wordt door Albert Middelkamp gefinancierd door de verkoop van de boerderij en landerijen te Jipsingboermussel (bron RHC GrA 122-304-461). In de nacht van 3 op 4 juli 1952 trekt er een hevig noodweer over Nederland en tientallen boerderijen worden door de bliksem getroffen; zo ook de boerderij van Middelkamp. Gelukkig blijft het gezin en het woongedeelte gespaard. Als de jaren verstrijken moet er een opvolger op het bedrijf komen. In gezamenlijk overleg met de familie neemt Jakobus deze taak op zich. Hij verhuist dan, samen met zijn tweede vrouw, van de Bovensteveenweg naar het “ouderlijk stee”: Jakobus en Jantje aan de linkerkant op Musselweg 73 en de ouders op Musselweg 71 (informatie Jan Middelkamp, Marum). Wordt vervolgd…… Musselweg 72 en 74 Musselweg 76 Musselweg 71 t/m 115

Uit: “De Grondwet” 1 april 1919

Albert en Geessien Middelkamp (collectie Jan Middelkamp, Marum)

Een foto van de in 1952 afgebrandde schuur (uit het blad “Panorama” collectie Jan Middelkamp, Marum)

De boerderij van Middelkamp op Musselweg 75 (collectie Jan Middelkamp, Marum)

Kadasterkaart uit 1895; perceel 2995 is de boerderij op Musselweg 71 (bron RHC GrA kadastervbiewer)

Rechts op de foto, de boerderij van Middelkamp omstreeks 1935? (collectie Hirzo Schuurman jr. Stadskanaal

De plek van de boerderij na de sloop. De bomen zijn blijven staan (eigen collectie)