Mussel,
zijn vroegere inwoners,
hun leven & hun huizen
versie april 2019
klik op de foto’s voor een
grotere afbeelding
Musselweg 31
Op
6
december
1828
verkoopt
Albertje
Jarkes
Tensing
voor
ƒ450
een
stuk
groen-
en
heideland
aan
Simon
Harms
Siks
en
zijn
vrouw
Hillegien
Geerts
Huls
(bron
RHC
GrA
T122-53-190).
Veel
werk
te
doen
dus
voor
Simon,
want
er
moet
een
plek
worden
gecreëerd
om
te
wonen
en
de
grond
moet
verder
worden
ontgonnen.
Bij
de
start
van
het
kadaster
in
1829
is
het
huis
gerealiseerd. Het was één van de eerste vijf huizen in Mussel.
Simon
komt
naar
Mussel
met
drie
“eigen”
kinderen;
één
uit
het
huwelijk
met
zijn
eerste
vrouw
en
twee
uit
het
huwelijk
met
zijn
tweede
vrouw.
We
weten
niet
of
de
kinderen,
geboren
uit
het
eerste
huwelijk
van
Siks’
eerste
vrouw,
Antje
Alberts
Bon(t)kes
met
Harm
Bolder,
mee
zijn
gekomen
naar
Mussel.
Kinderen,
‘half-kinderen’
en
‘kalf-kinderen’,
zoals
dat
vroeger
werd
benoemd.
Zoon
Geert trouwt in bij zijn ouders.
Simon
komt
te
overlijden
op
15
februari
1857;
enkele
jaren
daarvoor
is
zijn
vrouw
al
overleden
en
o
p
15
augustus
1857
zitten
Geert
en
zijn
zus
Wendelke
bij
de
notaris.
De
bezittingen
zijn
geschat:
1
.
voor huis en erf (in pacht) op Musselweg 31:
ƒ1800,-
2
.
voor een stuk hooiland (in pacht, van de pastorie in Onstwedde):
ƒ 900,-
3
.
enkele stukken hooiland (in pacht):
ƒ1500,-
4
.
levende have en huis-meubilair:
ƒ1150,-
5
.
vruchten op het veld:
ƒ 800,-
6
.
aanwezige contanten:
ƒ 300,-
7
.
vordering op schoonzoon Albert Willems Middelkamp:
ƒ 500,-
De
bezittingen
worden
verdeeld
en
Geert
krijgt
o.a.
het
huis
en
erf
aan
de
Musselweg
(bron
RHC
GrA
T119-13-165)
.
Daarna
woont
Geert
er
niet
lang
meer.
Hij
vertrekt
naar
Veenhuizen.
Op
18
mei
1861
verkoopt
hij
zijn
ouderlijk
huis
met
een
kleine
9
bunder
land
aan
Johann
Gerard
Jasken.
De
boerderij
met
het
grond
gaat
voor
ƒ4200
over
naar
de
nieuwe
eigenaar.
Jasken
betaalt
ƒ1200 contant; de rest wordt geleend van Albert Harms Bruining
(bron RHC GrA 2207-6148-72)
.
We
komen
Jan
Geert
Jasken
ook
tegen
in
de
justitiële
archieven.
Op
25
mei
1864
heeft
een
paard
van
Jan
Geert
zich
te
goed
gedaan
aan
de
rogge
op
het
land
van
Berend
de
Vries
(
Musselweg
17
).
Jan
Geert
wordt
veroordeeld
tot
een
boete
van
ƒ3,-
en
in
de
kosten
van
het
geding
(bron
RHC
GrA
T154-96-46)
.
Het
was
dus
zaak
om
de
afrastering
rond
je
weiland
goed
voor
elkaar te hebben!
Op
5
januari
1865
is
er
een
publieke
veiling
in
Onstwedde.
De
familie
Bruining
uit
Weende
verkoopt
alle
onroerende
goederen
van
de
familie
Jasken.
Jasken
zal
zijn
betalingsverplichtingen
niet
zijn
nagekomen,
maar
dat
zullen
we
zeker
nog
ontdekken.
Hendrik
Freerks
Leffers,
landbouwer
uit
Onstwedde
is
met
ƒ4410
de
hoogste
bieder
en
wordt
eigenaar van alle percelen
(bron RHC GrA T122-157-16)
.
Op
13
december
1883
staan
de
dan
negentienjarige
zoon
Freerk
en
de
zestienjarige
dochter
Harmina
voor
de
Arrondissement-rechter
in
Winschoten.
Het
is
in
een
tijd
dat
de
lagere
wetgeving
nog
vorm
moet
krijgen.
Er
is
nog
geen
“boete-standaard”
waardoor
al
het
ongewenst
gedrag
de
rechter
moet
passeren.
Wat
is
de
reden
voor
de
rechtszaak?
De
vijftienjarige
schaapherder
Antoon
Russchen
is
bezig
met
het
uitgraven
van
een
dijk.
Harmina
zegt
daar
iets
van.
Antoon
wordt
boos
en
gooit
haar
met
zijn
klomp.
Harmina
bedenkt
zich
niet
en
rent
weg
met
de
klomp,
op
haar
hielen
gezeten
door
Antoon.
Waarschijnlijk
heeft
ze
om
hulp
geroepen
want
haar
vader
en
broer
Freerk
komen
uit
huis.
Haar
broer
schiet
haar,
met
een
schop
in
de
hand,
te
hulp.
Beiden
slaan
ze
Antoon.
Freerk
met
de
schop
en
Harmina
met
een
stok.
Beiden
worden
veroordeeld
tot
acht
dagen
celstraf
“en
solidair
in
de
kosten”
(bron
RHC GrA 882-151-534)
.
Hendrik
Leffers
heeft
bijna
vijfentwintig
jaar
boer
kunnen
zijn
in
Mussel;
hij
overlijdt
in
1889.
Verwacht
mag
worden
dat
Freerk,
de
oudste
zoon,
de
leiding
van
het
boerenwerk
op
zich
heeft
genomen.
Als
ook
moeder
Alke
komt
te
overlijden,
wordt
er
op
20
februari
1901
een
inventaris
opgemaakt
van
de
bezittingen
(bron
RHC
GrA
T119-108-4204)
.
Later,
op
13
mei
1902
,
verdelen
de
kinderen
de
nalatenschap.
Naast
de
goederen,
het
vee
(1
paard,
8
koeien
en
jongvee)
en
de
landerijen
waren
er
twee
woningen
te
verdelen:
Musselweg
27
en
Musselweg
31.
Schoonzoon
Elze
Gelms
krijgt
Musselweg
27
.
Het
huis
met
bijbehorende
gronden
op
Musselweg
31
heeft
een
geschatte
waarde
van
ƒ2000
en
wordt
toegewezen
aan
zoon
Freerk.
(bron RHC GrA 119-111-4769)
.
Op
5
mei
1925
koopt
Freerk
Leffers
het
erfdeel
van
zijn
dochter
Willemtje
uit.
Na
het
overlijden
van
zijn
eerste
vrouw,
Geertruida
Jantina
Gelms,
moeder
van
Willemtje,
wil
hij
opnieuw
trouwen.
De
afkoopsom
bedraagt
ƒ5500,-
en
wordt
uitbetaald
aan
Willemtjes
man,
Sievert
Toren.
Daarmee
is
geregeld
dat
Freerk
de
verschillende
landerijen
en
woonhuis
en
schuur
op
het
huidige
adres
Musselweg
31,
weer
volledig
in
eigendom
heef
t.
(bron
RHC
GrA
120-121-166)
.
Om
dit
te
bekostigen
leent
Freerk
ƒ3000
van
Harm
Lottering
uit
Stadskanaal
(bron
RHC
GrA
120-121-173)
.
De
rest zal hij uit eigen zak hebben betaald.
Op
17
mei
1947
komt
Freerk
te
overlijden
en
moeten
de
erfgenamen
de
bezittingen
verdelen.
Naast
het
pand
op
Musselweg
31
zijn
er
nog
diverse
percelen
landbouwgrond
en
een
woonhuis/boerderij
op
Musselweg
21
.
Op
14
mei
1948
is
het
dan
zo
ver
en
worden
de
bezittingen
bij
opbod
verkocht.
Ten
tijde
van
deze
publieke
veiling
woont
Alko,
de
zoon
van
Freerk
Leffers,
op
de
boerderij.
Hij
heeft
het
hoogste
bod
en
koopt
het
pand
voor
ƒ7045,-
(bron:
RHC GrA 2207-6991-103)
.
Wordt vervolgd…..
Musselweg 30b
Musselweg 32/34
Musselweg 1 t/m 39
Het
meest
linkse
huis,
op
perceel
703
b
is
het
huis
van
Simon
Harms
Siks.
Het
was
één
van
de
vijf
eerste
huizen
in Mussel.
de
eerste
bladzijde
van
de
akte
van
splitsing
van
de
bezittingen
van
Simon
Harms
Siks.
De
akte
bestaat
uit
vijf
bladzijden;
de
verbleekte
inkt
en
lange
pennenstreek
maakt
dat
het
transcriberen
van
zo’n
document
al
gauw
enkele
uren
gaat kosten.
De
transactie
van
5
mei
1925
betreft
o.a.
de
percelen
M2414,
2415
en
het
woonhuis
op
M3232,
het huidige adres Musselweg 31
Musselweg 31 omstreeks 1970
(collectie RHC GrA 802-595)