Vooraf: Op de volgende pagina’s wordt de geschiedenis van het dorp Mussel beschreven. Hoe dat er uit gaat zien is ook voor de samensteller nog een verrassing. Het zal geenszins een digitale versie zijn van het boek dat Hirzo Schuurman indertijd over het dorp heeft geschreven (”Mussel, dorp op de grens van veen en zand”, ISBN nr.90.72672.22.4). Natuurlijk zullen er doublures zijn met dit boek, net als met de fotosite van www.musselonline.nl . Toch hoop ik dat het iets nieuws zal gaan toevoegen. Wat mij voor ogen staat is veel meer het beschrijven van de persoonlijke historie van de dorpsbewoners uit vroeger tijd en de panden waarin ze woonden. Maar hoe presenteer je die historie? Als een boek dat begint bij de oudste gegevens? Hoe blijft dan de directe lijn naar het heden zichtbaar? En, als je rangschikt op alfabetische volgorde, hoe houd je het onderscheid tussen alle Albert Wubsen, de Wubbe Wevers of alle Hans Moorlags die op het dorp hebben gewoond? Vandaar dat er voor is gekozen om de straatnaam en het huisnummer een ingang te laten worden voor de verhalen van het dorp. Elke woning, kerk, school of kroeg heeft immers zijn eigen verhaal: het verhaal van de gebruikers van dat pand. En al deze verhalen samen vormen de geschiedenis van het dorp. Het voordeel van deze vorm is dat, door het inbouwen van linken, eenvoudig kan worden geschakeld naar verwanten op het dorp of misschien naar de buurman van dat moment. Zover is het echter nog lang niet. We weten precies wie er op het dorp geboren is en wie er is overleden. Maar waar hebben ze gewoond? En hoe kom je aan de gegevens van de dorpelingen die niet in Mussel zijn geboren? Het vraagt heel veel onderzoek in allerlei archieven. En het maakt het moeilijk, want archiefonderzoek gaat nooit op adres maar van jaar tot jaar. Het is daarom niet mogelijk om huis voor huis af te werken. Wat je dus gaat lezen over een pand is slechts de op dat moment bekende historie. In het verloop van de tijd volgen er steeds weer aanvullingen als nieuwe feiten zijn gevonden. Er moet dus nog heel wat water door de Mussel Aa stromen voordat de website redelijk gevuld zal zijn. En dan nog, wat hoort nu eigenlijk bij het dorp Mussel? Het gebied dat we nu Mussel noemen was vroeger niet echt gedefinieerd; waar in de ene akte iemand in Mussel woonde, woonde hij in een volgende akte op Kopstukken, op de Horsten of op de Oomsberg (het gebied tussen Musselweg, Horsten, Verbindingsweg en Bovensteveenweg). En Braamberg of Kopstukken, hoort dat nu wel of niet bij Mussel? Daarom heeft de samensteller voor zichzelf “Mussel” als volgt afgebakend: • richting Sellingen, tot aan het Mussel Aa kanaal (alleen dus de dorpszijde, we steken het kanaal niet over); • Richting Musselkanaal tot en met Musselweg 1; • Horstenerplaatsen tot aan de N366; • Richting Onstwedde tot aan de Blekslagerweg; • Richting Vledderveen, tot einde bebouwing Ondersteveenweg; • Bebouwing Bovensteveenweg. Binnen dit gebied is een adreslijst uit 1959 de basis. Deze lijst is gevonden in het SHC te Stadskanaal. De samensteller gaat rekening houden met de privacy van mensen. Het onderzoek zal zich beperken tot de vrijgegeven archieven en niets rapporteren over in leven zijnde personen, tenzij deze er toestemming voor hebben gegeven. Verwacht nog niet teveel van de inhoud; waarschijnlijk is er van de meeste huizen weinig meer te melden dan een bewonerslijst en de verkoopdata. Het zal nog jaren duren voordat er echt iets is opgebouwd. In tussentijd zijn oude foto’s natuurlijk van harte welkom!

versie maart 2016

In 1829 staan er vijf huizen in Mussel. Situatie rond 1829,van boven naar beneden ter plekke van de huidige adressen: Musselweg 43, Zandtangerweg 1b/c, Zandtangerweg 4 en Musselweg 31. Het vijfde huis, Musselweg 71, valt buiten het gebied van deze tekening.

Mussel, zijn vroegere inwoners, hun leven & hun huizen

Boven en onder de bladzijden uit een adresboekje met daarin de adressen van Mussel. Het geeft de situatie weer van “ergens” midden afgelopen eeuw. Van deze adressen proberen we de historie te beschrijven.